Znaczny stopień niepełnosprawności przyznawany jest osobie z naruszoną sprawnością organizmu, jako niezdolną do pracy lub zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej. Znaczny stopień niepełnosprawności wskazuje również na to, że taka osoba wymaga pomocy w pełnieniu ról społecznych oraz stałej lub długotrwałej opieki w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zgodnie z ustawą niezdolność do samodzielnej egzystencji rozumie się, jako niemożliwość zaspokajania swoich podstawowych potrzeb życiowych bez pomocy innych osób, czyli przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się, komunikację oraz komunikowanie się z drugim człowiekiem.
Przywileje dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności
Czas pracy – nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Dodatkowo osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności nie może być zatrudniana w porach nocnych oraz nie może pracować w godzinach nadliczbowych (wyjątek stanowi praca przy pilnowaniu).
Dodatkowa przerwa podczas pracy – osobie ze znacznym stopniem niepełnosprawności przysługuje 30 minutowa przerwa podczas pracy, która jest wliczana do czasu pracy. Dodatkowa pauza jest przewidziana na wypoczynek lub na usprawniającą gimnastykę.
Dodatkowy urlop – osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności ma również prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych, przypadających na jeden rok kalendarzowy. Jednak trzeba pamiętać, że prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego nabywa się dopiero po przepracowaniu 1 roku od dnia uzyskania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności (daty wydania orzeczenia).
Zwolnienie od pracy – pracownik, który posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, jeśli uczestniczy w turnusie rehabilitacyjnym (do 21 dni) raz na rok. W przypadku wykonywania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.
Zwolnienie od podatku – osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności są zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych, jeśli nabywają na własne potrzeby sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody, zaliczone, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Odliczenia od podatku – bez limitu kwotowego można odliczyć od podatku: wydatki na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, przystosowanie pojazdów mechanicznych, zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, (z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego), odpłatności za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym, odpłatności za pobyt na leczeniu w zakładach leczniczych, uzdrowiskowych oraz rehabilitacyjnych, opiekę pielęgniarską w domu, opłacenie tłumacza języka migowego, kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia. Można również odliczyć, jednak z ograniczeniem kwotowym: opłacenie przewodnika osób niewidomych, utrzymanie przez osoby niewidome psa asystującego, leki stosowane przez osobę niepełnosprawną (stale lub czasowo) oraz używanie własnego samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przejazdem na niezbędne zabiegi leczniczo – rehabilitacyjne.
Komunikacja i transport – osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności i znacznie ograniczonymi możliwościami samodzielnego poruszania się, może ubiegać się o wydanie karty parkingowej umożliwiającej parkowanie w miejscach przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych. Osoby ze znaczną niepełnosprawnością mają również prawo do korzystania z ulg i przywilejów w przejazdach pociągami. Jest to odpowiednio ulga w wysokości 37 proc. w pociągach pośpiesznych, ekspresowych, IC i EC, 49 proc. ulgi na przejazdy w pociągach PKP – tylko w drugiej klasie pociągów osobowych oraz 95 proc. ulgi na przejazdy w pociągach PKP dla opiekuna towarzyszącego w podróży (na podstawie jednego z dokumentów podopiecznego oraz biletów jednorazowych), przy czym opiekun musi być pełnoletni, a w przypadku osoby niewidomej przewodnik musi mieć skończone 13 lat.
Ulgi obowiązują także w transporcie autobusowym i wynoszą one odpowiednio: 37 proc. w autobusach PKS pośpiesznych i przyspieszonych, na podstawie biletów jednorazowych, 49 proc. ulgi na przejazdy w autobusach PKS w komunikacji zwykłej, na podstawie biletów jednorazowych, 51 proc. ulgi w autobusach PKS w komunikacji przyspieszonej i pośpiesznej dla osób niewidomych niezdolnych do samodzielnej egzystencji, 93 proc. ulgi w autobusach PKS w komunikacji zwykłej dla osób niewidomych niezdolnych do samodzielnej egzystencji oraz 95 proc. ulgi na przejazdy w autobusach PKS dla opiekuna towarzyszącego w podróży (na podstawie jednego z dokumentów podopiecznego oraz biletów jednorazowych), przy czym opiekun musi być pełnoletni, a w przypadku osoby niewidomej przewodnik musi mieć skończone 13 lat.
Dodatkowo osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności mogą skorzystać z ulg w transporcie miejskim, jednak szczegółowych informacji należy szukać na stronach konkretnego zakładu komunikacji miejskiej lub urzędu miasta, gdyż w każdym obowiązują osobne zarządzania.
Dofinansowania dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności – Osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności może również ubiegać się o dofinansowanie w powiatowych centrach pomocy rodzinie (PCPR) na np: turnus rehabilitacyjny, likwidację barier architektonicznych oraz komunikacyjnych i technicznych,ale także na zaopatrzenie rehabilitacyjne, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. Trzeba jednak pamiętać o tym, że obowiązuje określone kryterium dochodowe, którego nie można przekroczyć (wyjątkiem jest dofinansowanie na likwidację barier architektonicznych). Osoba niepełnosprawna podejmująca działalność gospodarczą na własny rachunek może także otrzymać pożyczkę ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na rozpoczęcie działalności oraz dofinansowanie do 50% oprocentowania kredytu zaciągniętego na tę działalność.
Inne ulgi i uprawnienia – osoba niepełnosprawna ma prawo do szkolenia finansowanego ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w formach pozaszkolnych w celu nauki zawodu, przekwalifikowania lub podwyższenia kwalifikacji. Pomoc jest także realizowana w ramach programu Aktywny Samorząd, za realizację odpowiadają powiatowe centra pomocy rodzinie (PCPR). Jeżeli chcą podnieść swoje kwalifikacje i zdobyć wykształcenie wyższe mogą skorzystać z Modułu II – pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym poprzez dofinansowanie kosztów edukacji.